Uranüs’ün Keşfi

Yazar
Bir Avuç Nefes

Kategori
Bilim

Mart 2024 - Sayı 3

243 yıl önce Uranüs keşfedildi!

Uranüs, Güneş sisteminin Güneş’ten uzaklık sıralamasına göre 7. gezegenidir. Çap açısından Jüpiter ve Satürn’den sonra üçüncü, kütle açısındansa bu iki gezegen ve Neptün’ün ardından dördüncü sırada gelir. Adını Yunan mitolojisindeki gökyüzü tanrısı Uranos’tan alır. Uranüs, Güneş çevresinde bir devrini 84 yılda tamamlar. Hafifçe eliptik olan yörüngesi boyunca, Güneş’e uzaklığı yaklaşık 18-20 astronomik birim arasında değişir.

Uranüs tamamen rastlantısal olarak 13 Mart 1781 tarihinde Alman kökenli İngiliz astronom William Herschel tarafından, kendi yaptığı teleskop sayesinde keşfedilmiştir. Keşiften önce Uranüs’ün bir yıldız olduğu sanılıyordu. Öyle ki Herschel, bu tarihte yaptığı tarama gözlemleri sırasında, yıldız haritalarında yer almayan sönük bir cisim görmüş ve bu cismi başlangıçta oldukça uzak bir kuyruklu yıldız olarak yorumlamıştır. Ancak 1781 yılı sonuna kadar sürdürdüğü gözlemler sonucunda, bu cismin yörüngesinin çembere çok yakın ve Satürn yörüngesinin de dışında yer aldığını fark etmesi sonucu Güneş sisteminin yedinci gezegenini keşfettiğini anlamış ve Güneş sisteminin o ana kadar bilinen sınırlarını 9.5 AB’den 19.2 AB’ye çıkarmıştır. (AB = Astronomik Birim. 1 AB = 149,6 km.) O tarihe kadar Güneş sistemindeki son keşfedilen gezegen Satürn idi. Dolayısıyla Satürn’ün Güneş’e uzaklığı olan 9.5 AB Güneş sisteminin sınırı olarak kabul ediliyordu. Ancak Uranüs’ün keşfi ile birlikte bu sınır 19.2 AB’ye çıkmıştır. Uranüs gezegen olarak keşfedilmeden önce 1670-1781 tarihleri arasında oluşturulan yirmiye yakın haritada bir yıldız olarak tanımlanmıştı.