Melih Cevdet Anday

ALT-2

Yazar
Bir Avuç Nefes

Kategori
Şair

Şubat & Mart 2025 - Sayı 7

Asıl adıyla Muzaffer Melih, 13 Mart 1915 tarihinde Çanakkale’de doğdu. Kendisi şair, tiyatro, roman, deneme ve makale yazarıdır. Garip Akımı’nın öncülerindendir.

Çocukluğunu Kadıköy’de geçiren Melih Cevdet Anday, liseyi Ankara’da Gazi Lisesi’nde okudu. Burada okuduğu sırada Orhan Veli Kanık ve Oktay Rifat ile tanıştı.

Devlet Demiryolları’nda çalıştığı için lisans öğrenimine devam edemedi. Çalıştığı kuruluş onu sosyoloji öğrenimi görmek için Belçika’ya gönderdi.
1936 yılında Ukde isimli şiiri Varlık dergisinde yayımlandı. Ardından şiirleri Ses, Yaprak, Yeditepe, Papirüs, Yeni Ufuklar, Yeni Dergi, Soyut, Ataç, Dönem, Yön gibi dergilerde yayımlandı.

1941 yılında Orhan Veli ve Oktay Rifat Garip isimli bir şiir kitabı çıkardı. Bu kitap ile yeni bir akımın öncüsü oldular. Melih Cevdet Anday, Orhan Veli Kanık ve Oktay Rifat çıkardıkları Garip Akımı ile Türk şiirindeki yenilenmeyi başlatmışlardır.

1953-1955 yılları arasında Akşam Gazetesi’nin edebiyat ve sanat sayfasını hazırladı.
Doğan Kardeş Yayınları’nda çeviriler yaptı.

1958’den itibaren; Tercüman, Büyük Gazete, Yeni Tanin ve İkdam’da kendi adıyla ve çeşitli takma adlarla denemeler ve makaleler yazdı, tefrika romanlar yayınladı.

1960’ta Nadir Nadi’nin desteğiyle Cumhuriyet gazetesinde köşe yazıları yazmaya başladı. Bu gazetedeki yazılarını 1997’ye kadar sürdürdü.

1956’da yayınladığı Yan Yana isimli şiir kitabı, 142. maddeye aykırı olduğu gerekçesiyle 1964’te yasaklandı.

Anday, İstanbul Belediye Konservatuvarı Tiyatro Bölümü’nde diksiyon, özel bir tiyatro okulunda mitoloji dersleri verdi.

1964-1969 yılları arasında TRT’de yönetim kurulu üyeliği, 1979-1980 yıllarında da Paris’te eğitim müşavirliği görevlerinde bulundu.

UNESCO’nun Courrier dergisi tarafından Cervantes, Dante, Tolstoy ve Kawabata düzeyinde bir edebiyat adamı olarak ilan edildi.

Solunum ve böbrek yetmezliği tanısıyla Marmara Üniversitesi Koşuyolu Hastanesi’ne kaldırılan Melih Cevdet Anday, 28 Kasım 2002’de 87 yaşındayken vefat etti.

Eserlerinden Bazıları
Şiirleri

• Garip (1941)
• Rahatı Kaçan Ağaç (1946)
• Göçebe Denizin Üstünde (1970)
• Ölümsüzlük Ardından Gılgamıs (1981)
• Yağmurun Altında (1995)

Şiir Çevirileri

• Annabel Lee – Edgar Allan Poe
• Ben de – Langston Hughes
• Hürriyet – Paul Éluard
• Şiir Sanatı – Paul Verlaine
• Innisfree’deki Göl Adası – William Butler Yeats

Romanları

• Zifaftan Önce (1957)
• Dullar Çıkmazı (1962)
• Gizli Emir – (1970)
• Birbirimizi Anlayamayız (1992)

Roman Çevirileri

• Buz Sarayı – Tarjei Vesaas (1973)
• Ölü Canlar – Gogol (1982)
• Babalar ve Oğullar – Turgenyev (1983)

Denemeleri ve Makaleleri

• Yeni Tanrılar (1974)
• Pariz Yazıları (1982)
• Akan Zaman, Duran Zaman (1984)
• Sevişmenin Güdüklüğü ve Yüceliği (1990)
• Geleceği Yaşamak (1994)
• İmge Ormanları (1994)

Tiyatro Oyunları

• İçerdekiler (1965)
• Müfettişler (1972)
• Ölümsüzler (1984)

Aldığı Ödüllerden Bazıları

• Gizli Emir ile TRT Roman Armağanı (1970)

• Mikado’nun Çöpleri ile Sanat Sevenler Derneği En İyi Yerli Oyun Yazarı Ödülü (1972)

•Teknenin Ölümü ile Yeditepe Şiir Armağanı (1976)

•TÜYAP Onur Ödülü (1991)

•Ölümsüzlük Ardında Gılgamış ile Türkiye İş Bankası Büyük Ödülü (1981)

• Ölümsüzler ile Enka Sanat Ödülleri (1984)

• Aydın Doğan Vakfı Şiir Ödülü (2000)